Polichromia ścienna, figuralno-ornamentalna, 1927 r., olej i tłusta tempera na zrębie drewnianym ścian i stropach, Władysław Lisowski, Włodzimierz Lichicki.
Opis zabytku:
Polichromia figuralno – ornamentalna z 1927 r. obejmuje powierzchnie ścian, stropów i balustrad w kruchcie (przedsionku), prytworze (babińcu), nawie i sanktuarium. Wykonana została przez sanockiego malarza Władysława Lisowskiego (1884 – 1970; autor malarskich wyposażeń wielu kościołów i cerkwi w Polsce, Słowacji i na Węgrzech, m.in. we Lwowie, Dukli, Kalwarii Zebrzydowskiej, Rymanowie, Rzeszowie, Klęczanach, Klimkówce, Sanoku, Brzozowie, Grabownicy Starzeńskiej, Grabówce, Nowosielcach, Strachocinie, Lutowiskach, Prusieku, Zagórzu – malarstwo ścienne, tablicowe i sztalugowe), we współpracy z Włodzimierzem Lichickim, techniką olejną i tłustej tempery. Pod warstwą malarską, miejsca łączenia belek i desek przeklejone pasami płótna. Dwie tablice fundacyjne w języku ukraińskim malowane na zrębie wsch. ściany nawy, po bokach ikonostasu o treści: 1) „Cerkiew malowana 1927 roku staraniem wieleb. Ojca Josyfa Lalowycza, naczelnika gromady Pałubniaka Wiktora, gazdy cerkwi Bihuniaka Sylwestra, Biszka Stefana, Breni Łukasza, Wiencka Demka, Chowanca Dmytra. Cerkiew malowali artyści malarze Lisowski Władysław, Lichicki Włodzimierz. Ikonostas pozłocił Samecki A.”, 2) „Cerkiew malowana 1927 roku z ofiar całej Gromady wsi Nowicy. Z Ameryki przysłano na ręce Stefana Jaczeczaka 179 dolarów. Dziesięć dolarów złożył Petro Pałubniak. Po pięć dol. złożyli: Brena Łukasz, Bihuniak Teodor, Bencko Teofil, Klancko Nykoła, Kołtko Iwan, Obuchanycz Iwan, Pałubniak Iwan, Ferenc Andrij, Jarosz Wasyl.” Własnoręczne podpisy twórców malowideł (polichromii ściennej i przemalowania ikonostasu) umieszczone zostały na zrębie wsch. ściany nawy, za ikonostasem, na wysokości rzędu Deesis, po stronie pn.: 1) „W. Lisowski. Sanok”, 2) „Złocił Samecki. Sanok” (podpisy ujawniono w czasie prac digitalizacyjnych w 2014 r.). Malowidła figuralne, na stropach prytworu, nawy i sanktuarium oraz na zach. ścianie przedsionka dopełniają program ikonograficzny zrealizowany w malarstwie tablicowym, pozostającym w wyposażeniu cerkwi. Na zespół monumentalnego malarstwa składają się przedstawienia figuralne w polach wydzielonych ornamentalnymi bordiurami oraz swobodnie zakomponowane na powierzchni ściany, towarzyszące im teksty modlitewne, elementy symboliczne, fryzy i rozety ornamentalne, malarstwo iluzjonistyczne (w dolnej partii ścian imitacja okładziny marmurowej; na stropach układ pasów ornamentalnych sugerujący istnienie sklepień – kopuł). Wolne powierzchnie ścian monochromatyczne (lokalny kolor: przedsionek – żółty; babiniec i nawa – różowy; sanktuarium – żółty, z ciemniejszym, patronowym deseniem w postaci geometryczno – ornamentalnych, poziomych pasów). Zróżnicowane w formie, barwne fryzy ornamentalne podkreślają tektonikę poszczególnych wnętrz, podziały architektoniczne i otwory okienne. Wyznaczają podstawy stropów oraz ograniczają iluzjonistyczne okładziny. W nawie i sanktuarium powierzchnie ścian rozczłonkowane malarskimi kolumnami. W bordiurach, pasach ornamentalnych i iluzjonistycznych kolumnach zdobnictwo stylizowane na barwny, ludowy haft krzyżykowy. Tło dla figuralnych i symbolicznych malowideł na stropach niebieskie, zróżnicowane walorowo dla poszczególnych pomieszczeń.
W przedsionku, portal wejściowy do prytworu flankuje para Aniołów na obłokach, podtrzymujących, rozpostartą nad wejściem, białą szarfę z cyrylickim napisem: „W tym miejscu błogosławcie Pana wszyscy słudzy Pańscy”.
Na stropie, w prytworze równoramienny krzyż z wpisanymi weń medalionami: w kształcie czwórliścia - w zakończeniach ramion i okrągłym na przecięciu ramion krzyża. W centralnym polu obrazowym wizerunek Chrystusa Acheiropoietos - Chusta Św. Weroniki. W pozostałych czterech medalionach przedstawienia Cherubinów W ramiona krzyża wisany cerkiewnosłowiański tekst: „Cierpiący Jezusie Chrystusie, Synu Boży, za nas cierpiący męki, zmiłuj się nad nami”. W tle krzyża sferyczna, barwna mandorla.
Na stropie nawy Trójca Święta, wg nowotestamentowej ikonografii: Pantokrator oraz Bóg Ojciec, Sabaoth – Pan Zastępów tronują na obłoku, zwróceni ku sobie, w 3/4 profilu, na tle błękitnego nieba (laserowanego w drobne białe obłoczki). Powyżej nich gołębica w promienistej glorii - symbol Ducha Świętego. Na prawym ramieniu Chrystusa wysoki krzyż, lewa ręka skierowana ku dołowi. W prawej ręce Boga Ojca berło. U ich stóp kula świata. W narożnych, trójkątnych polach iluzjonistycznych pendentywów sylwetki Cherubinów.
Na stropie w sanktuarium Oko Opatrzności w promienistej glorii. W narożnych, trójkątnych polach iluzjonistycznych pendentywów Cherubiny.
Sposób kształtowania malarskiej formy w kompozycjach figuralnych jest realistyczny, nacechowany ekspresją. Laserunki nakładane szerokimi, pewnymi pociągnięciami pędzla, przy mocno zróżnicowanym walorze lokalnego koloru. Oblicza postaci o indywidualnych cechach portretowych. Elementy ornamentalne i symboliczne budowane w oparciu o estetykę modernizmu i secesji. Dzieła Lisowskiego stworzone w Nowicy, są potwierdzeniem wysokich umiejętnościach malarza, niezwykle aktywnego na obszarze Małopolski przez ponad pół wieku.