powrót../Inside/Opisy.html

Kiot (ołtarz boczny), północny, Bogurodzica Hodigitria Piotrowi / Zesłanie Ducha Świętego / Złożenie do Grobu / Zmartwychwstanie Pańskie, 2 poł. XVIII w. – XX w., snycerka, tech. pozłotnicze, tempera, tłusta tempera, tłusta tempera.

Opis zabytku:

Ołtarz z 2 poł. XVIII w. Główny obraz Hodigitria w typie "Cierpiąca" (w trad. łac. "Nieustającej Pomocy") z pocz. XX w., pozostałe ikony oryginalne. Sądząc na podstawie doboru ikonografii trzech XVIII w. obrazów, zachowanych w ołtarzu i monogramu w glorii wieńczącej, pierwotnie główną ikoną mogło być Wniebowstąpienie Pańskie. W predelli obraz współczesny.

Ołtarz drewniany, polichromowany, złocony i srebrzony na gruncie kredowo - klejowym, architektoniczny wielostrefowy, kompozycji osiowej, o bogatym snycerskim rozczłonkowaniu, zestawiony z predelli i nastawy ze zwieńczeniem. Zastosowany snycerski detal zdobniczy (pełny i ażurowy) o przewadze form barokowych, złocony i srebrzony, laserowany na złoto i barwnie. Rama ołtarzowa polichromowana – zielona i srebrzona z laserowaniem. Predella (w niej współczesny obraz – Chrystus siewca) i cokół nastawy gierowane na osiach spiralnych kolumn z winną łozą, flankujących główną niszę obrazową, która prostokątna, zamknięta łukiem nadwieszonym, rozglifiona i opracowana snycersko. W niej obraz Hodigitrii w typie "Cierpiąca". W zworniku arkady rzeźbiona, promienista gloria z figurą gołębicy – symbolem Ducha Świętego. Wewnątrz arkady współczesny ołtarzowi obraz Zesłania Ducha Świętego. Na cokole nastawy, w interkolumnium, obraz Złożenia do Grobu (2 poł. XVIII w.). Nastawa flankowana parą masywnych, ażurowych, snycerskich uszaków, w formie wici roślinnej. Belkowanie zamykające nastawę przerwane, podwyższone łukiem. Na zewnętrznych elementach łuku belkowania para Aniołów (rzeźba pełna, polichromowana, srebrzona) W zwieńczeniu kartusz w formie czteroliścia w ażurowej snycerce, w nim Zmartwychwstanie Pańskie (2 poł. XVIII w.). Powyżej płaskorzeźbiona gloria z monogramem: IHS, adorowana przez parę Aniołów (rzeźba pełna, polichromowana, srebrzona).

Ikona Hodigitrii w typie "Cierpiąca" (w trad. łac. "Nieustającej Pomocy") z pocz. XX w. jest wtórnym elementem kiotu. Usytuowana w głównej niszy obrazowej, profilowanej i rozglifionej. poniżej oryginalnej ikony Zesłania Ducha Świętego. Prostokątna, wykonana olejno na gruntowanym płótnie. Tło, nimby, asyst i lamowanie szat złocone. Bogurodzica z Dzieciątkiem, w półpostaci, frontalnie. Głowa Marii zwrócona w kierunku Jezusa, trzymanego na lewym ramieniu. Prawą ręką ujmuje dłonie Syna. Chrystus obraca głowę na lewe ramię. Jego chiton zielony, hymation i pas czerwone. Niebieski maforion i czerwona suknia Bogurodzicy. Na głowach obu postaci szerokie, otwarte korony, laserowane barwnie, wpisane w nimby. Realistyczne kształtowania formy malarskiej. Modelunek laserunkowy, miękki, przez rozjaśnienie koloru lokalnego. W partiach szat składki konturowane. Przedstawienie opisują cyrylickie monogramy - przy górnej krawędzi obrazu: MP ΘУ (Maria Theotokos), oraz na wysokości nimbu Chrystusa: IC XC (Jezus Chrystus). Inskrypcje i konturowanie nimbów czerwienią.

Ikona Złożenia Chrystusa do Grobu jest oryginalnym elementem kiotu. Usytuowana na cokole, poniżej głównego obrazu, prostokątna, wykonana temperą, na podobraziu drewnianym, gruntowanym zaprawą kredowo-klejową, przy dłuższych bokach obramowana profilowanymi, srebrzonymi i złoconymi listwami. W polu obrazowym wizerunek Chrystusa, nagiego, bezwładnie spoczywającego na białym całunie podtrzymywanym przez Świętych Józefa z Arymatei i Nikodema. Za sarkofagiem, pochyleni nad ciałem Zbawiciela: Bogurodzica, Święci Jan Apostoł i Maria Magdalena oraz Maria matka Jakuba. Schematycznie opracowane pejzażowe tło. W kolorycie dominują ugry, czerwień, biel i błękit. Dążenie do realistycznego kształtowania formy malarskiej. Karnacja ciała i szaty modelowane miękko, przez rozjaśnienie koloru lokalnego.

Ikona Zmartwychwstania Pańskiego jest oryginalnym elementem kiotu. Usytuowana w jego zwieńczeniu. Malowidło wykonane temperą na gruncie kredowo-klejowym, na podobraziu drewnianym w kształcie czterolistnej rozety. Nisza obrazowa w szerokim, profilowanym, srebrzonym i złoconym obramieniu, zespolonym z konstrukcją nastawy ołtarzowej. Chrystus Zmartwychwstały ukazany ponad otwartym kamiennym grobem (prostopadłościenna tumba), na obłoku, frontalnie, w purpurowej szacie, na tle jasnej poświaty nawiązującej do tradycyjnej mandorli. Prawa ręka wzniesiona ku górze; w lewej drzewce czerwonego proporca z jaśniejszym krzyżem. Przy grobie żołnierze osłaniający oczy przed blaskiem lub śpiący. Karnacja ciała i szaty modelowane przez rozjaśnienie koloru lokalnego, z wyraźnym konturowaniem ciemnym ugrem o zróżnicowanej grubości kreski. Kolorystyka obrazu oparta na ugrach, czerwieni i bieli. Dążenie do realistycznego kształtowania formy malarskiej.

Ikona Zesłania Ducha Świętego jest oryginalnym elementem kiotu. Usytuowana w supraporcie głównego obrazu. Malowidło wykonane temperą na gruncie kredowo-klejowym, na podobraziu drewnianym, półkolistym. W centrum wielopostaciowej kompozycji Bogurodzica zasiadająca na podwyższeniu o dwóch stopniach, ze złożonymi dłońmi, zasiadająca pomiędzy dwunastoma Apostołami, którzy siedząc lub stojąc ukazani są w nieco dalszym planie. Ponad głowami wszystkich postaci ogniste płomyki. W najwyższej partii obrazu, na obłoku, w promienistej glorii - gołębica, symbol Ducha Świętego. Tłem jest wnętrze wieczernika, z dwoma wielodzielnymi oknami. Pawiment z prostokątnych płyt. Kolorystyka obrazu oparta na ugrach, czerwieni, błękicie i bieli. Dążenie do realistycznego kształtowania formy malarskiej. Karnacja ciała i szaty modelowane miękko, przez rozjaśnienie koloru lokalnego. Rama złocona i srebrzona. Na niej, w zworniku rzeźba gołębicy - srebrzona, w promienistej glorii - złoconej.


Kiot (ołtarz boczny), południowy, Zmartwychwstanie Pańskie, pocz. XIX w., snycerka, tech. pozłotnicze, tempera, tłusta tempera.

Opis zabytku:

Ołtarz z pocz. XIX w., do wyposażenia cerkwi w Uściu Gorlickim przeniesiony z innej świątyni, po II wojnie światowej. Główny obraz Zmartwychwstania Pańskiego współczesny nastawie. Ołtarz drewniany, polichromowany, złocony i srebrzony na gruncie kredowo - klejowym, architektoniczny, wielostrefowy, kompozycji osiowej, o bogatym snycerskim rozczłonkowaniu, zestawiony z predelli (wtórnej, XX w.) i nastawy, ze zwieńczeniem. Zastosowany snycerski detal zdobniczy (pełny i ażurowy), o przewadze form rokokowych i regencyjnych, złocony i srebrzony. Rama ołtarzowa polichromowana – jasnozielona. Predella i cokół nastawy gierowane na osiach neorokokowych konsoli i pilastrów, flankujących główną niszę obrazową, która prostokątna, zamknięta łukiem nadwieszonym, rozglifiona i profilowana. Nastawa flankowana parą ażurowych, snycerskich uszaków, w formie rocaile. Belkowanie zamykające nastawę przerwane, spięte snycerskim ornamentem neorokokowym, aplikowanym do ramy. Kondygnacja zwieńczenia węższa, profilowana opracowanymi snycersko wolutowymi spływami, stanowi tło dla glorii z figurą gołębicy – symbolu Ducha Świętego. W szczycie Oko Opatrzności Bożej w promienistej glorii.

Centralna ikona prostokątna, zamknięta łukiem nadwieszonym, z przedstawieniem Zmartwychwstania Pańskiego wykonana temperą na gruncie kredowo-klejowym, na podobraziu drewnianym. Chrystus ukazany ponad zamkniętym i zapieczętowanym grobem, na obłoku, frontalnie, w purpurowym płaszczu. Tors nagi, perizonium białe. W tle poświata, nawiązująca do tradycyjnej mandorli; rozświetlony nimb. Prawa ręka wzniesiona ku górze; w lewej drzewce, na którym sztandar z krzyżem. Na krawędzi grobu zasiada Archanioł. Przed grobem trzech żołnierzy wspartych na włóczniach - dwaj śpiący, w półsiedzącej pozycji, jeden stojąc osłania twarz tarczą. Dążenie do realistycznego kształtowania formy malarskiej. Modelowane miękkie, przez rozjaśnienie koloru lokalnego.