Święci Borys i Gleb, ikona XIII w. z klasztoru Św. Sawy w Nowogrodzie. Muzeum Narodowe Sztuki Rosyjskiej w Kijowie. Święci Męczennicy Borys i Gleb, 182 x 92 cm, nisza w ścianie północnej zachodniej części nawy cerkwi na Kołoży w Grodnie.
W górnej partii obrazu Chrystus nakładający na głowy Świętych Braci korony męczeństwa.
Rekonstrukcja ikonograficzna wg Jarosława Giemzy 2017 r.

Synowie Wielkiego Księcia Włodzimierza. Na Chrzcie Świętym nadano im imiona Roman i Dawid. Od młodych lat cechowała ich bogobojność, dobroć, wzajemna miłość oraz upodobanie Liturgii Świętej, przy czym Borys zachwycony był cerkiewnym śpiewem. W nadanych przez ojca dziedzinach, dokładali dbałości o rozpowszechnienie wiary chrześcijańskiej. Po śmierci Świętego Włodzimierza władanie Księstwem przejął jego pasierb - Świętopełk, który obawiając się utraty władzy i upatrując zagrożenie ze strony Borysa i Gleba, postanowił ich zgładzić. Święci bracia byli świadomi jego złych intencji, lecz sami nie chcieli prowadzić bratobójczych walk i powierzyli wszystko Woli Boga. On zdecydował powołać ich do Swojej Chwały. W ich osobach Ruś zyskała pierwszych Świętych Męczenników i orędowników u Bożego Tronu. Obu zgotowana została skrytobójcza śmierć. Książę Borys został napadnięty przez siepaczy Świętopełka nocą, 24 lipca 1015 roku, gdy przebywał ze swoją drużyną poza Kijowem. Stało się to w jego namiocie, po modlitwie, kiedy zamierzał ułożyć się do snu. Zabójcy przebili go włóczniami. Zginął wtedy również jego wierny sługa Jerzy. Ciało Świętego Borysa, zawinięto w płótno namiotowe i powieziono do Świętopełka. Ten zorientował się, że brat jego jeszcze oddycha i rozkazał przebić mu serce mieczem. Ciało męczennika przewiezione zostało potajemnie do Wyszogrodu i tam pochowane. Zaraz potem Świętopełk posłał poselstwo do księcia Gleba, który przebywał w Smoleńsku, z kłamliwą wiadomością o chorobie ojca. Młody książę dowiedział się jednak o śmierci brata i modlił się ze łzami za jego duszę. Wtedy stanęli przed nim zabójcy i podcięli mu gardło. Było to 5 września 1015 roku. W 1019 roku Kijów został zajęty przez księcia Jarosława Mądrego, który sprowadził ciało Gleba do Wyszogrodu i pochował obok brata, w cerkwi Świętego Bazylego. Kiedy świątynia ta spłonęła, wzniesiono kamienną cerkiew imieniem obu Świętych Męczenników, do której przeniesiono ciała braci. Okazały się one nienaruszone czasem i jaśniejące jak śnieg. Uznano to za cud, a dzień 24 lipca ustanowiono świętem Przeniesienia Relikwii Męczenników Borysa i Gleba. Ich relikwie były jeszcze dwukrotnie translokowane. W 1240 roku ukryto je w obawie przed sprofanowaniem przez nadciągających Tatarów. Nigdy później nie zostały odnalezione.
Na obrazach Święci przedstawiani są razem. Borys jako mężczyzna w średnim wieku z krótkimi, ciemnymi włosami i krótką brodą, Gleb jako młodzieniec, bez zarostu, o delikatnych rysach twarzy, z długimi, pofalowanymi włosami. Obaj mają na sobie książęce szaty, sięgające kolan, obszerne, purpurowe płaszcze, a na głowach kołpaki oblamowane futrem. W dłoniach każdego niewielki krzyż i miecz. Niekiedy ukazywali są na koniach, z włóczniami w rękach.